Kamu İşçisinin Fazla Çalışma Ücreti Haczedilebilir mi?

Ücret genel anlamıyla, işçiye iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen bir tutardır. İşçinin yaptığı iş karşılığında ödenen ücret mutlaka para karşılığında yapılmalıdır.

Ücret kavramının içine, işçinin çalışması sonucu elde ettiği tüm gelirler dahildir. Ücretin haczi konusunda ise 4857 sayılı İş Kanunun 35. Maddesinde;

‘’İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.’’ hükmü ile, işçinin ücretine dair haciz kesintisinin, aylık ücretin dörtte birinden fazla olamayacağı anlaşılmaktadır.

İcra İflas Kanununun 83. Maddesinde ise;

‘’Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.(Değişik: 12/4/1968 – 1045/1 md.) Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla hacizvar ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.’’ Hükmü ile işçinin maaş, tahsisat ve her türlü ücretlerinin haczedilecek miktarının, bunların dörtte birinden fazla olamayacağı belirtilmiştir.

Fazla çalışma ücreti için baktığımızda; fazla çalışma ücreti,  işçinin bir haftalık çalışma süresinde 45 saatin üzerinde yaptığı çalışmalara karşılık, işçiye normal saatlik ücretinin en az %50 artırılarak ödenen ücrettir. Taşerondan kadroya geçen işçiler için ise fazla çalışma ücreti, 12 Nisan tarihinde yayımlanan Yüksek Hakem Kurulu kararları gereğince %60 artırılarak ödenecektir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 4D kadrolu işçilerin fazla çalışma ücretinin haczedilip haczedilemeyeceğine dair ise, karşımıza ‘’6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’’ çıkmaktadır. Bilindiği üzere ilgili kanun kadrolu işçilere yönelik bir takım mali hakları düzenlemiştir. Kanunun 4. maddesine göre, fazla mesai ücretleri haczedilememektedir.

‘’Bu kanuna göre yapılacak tediyelerin zamanı İcra Vekilleri Heyetince tesbit olunur. Aylık istihkakların hesabında fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyeler nazarı itibara alınmaz. Bu tediyelerden çeşitli işçi sigortalarının icabettirdiği primler kesilmez ve bu paralar borç için haczedilemez.’’ şeklindedir.

Sonuç olarak kamu kurum ve kuruluşlarında ve bu kuruluşların yarısından fazlasına iştirak ettikleri şirketlerde, KİT’lerde ve diğer kamu işyerlerinde çalışan işçilerin fazla mesai ücretleri haczedilememektedir. İş kanunun ve İcra İflas Kanunun ücretlerin dörtte birine kadar haczedileceği hükmü fazla mesai ücretleri için geçerli değildir. Kamu işçilerinin fazla çalışma ücretleri haczolunamaz.